Ngày 25/12/2018, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thông đã ban hành Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT (TT36/2018) sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 26/2016/TT-BNNPTNT ngày 30/6/2016 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quy định về kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật thủy sản. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 10/02/2019.
Năm 2018, Bộ NN&PTNT đã xây dựng và lấy ý kiến Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của TT26/2016. Trong đó, hai nội dung của dự thảo thông tư này (1) quy định hồ sơ khai báo kiểm dịch nhập khẩu nguyên liệu thủy sản tại mục G, Khoản 2, Điều 1 của Dự thảo sửa đổi Khoản 3 Điều 4 TT26/2016 và (2) quy định ghi nhãn phù hợp đối với nguyên liệu thủy sản đông lạnh nhập khẩu dạng xô/xá xếp trong container là hai vướng mắc lớn nhất của các DN hải sản (đặc biệt là DN NK cá ngừ) trong năm qua.
Vào cuối tháng 9/2018, sản phẩm động vật thủy sản làm nguyên liệu gia công XK từ tàu đánh bắt nước ngoài của các DN hải sản (đặc biệt là các DN NK cá ngừ) đã bị ách tắc tại cảng do Chi cục địa phương ngưng kiểm dịch các lô hàng "cá tàu" không có Giấy chứng nhận kiểm dịch.
Để tháo gỡ tình thế khó khăn cho các DN NK hải sản, ngày 22/11/2018, Bộ NN&PTNT đã gửi công văn hỏa tốc tới VASEP giải quyết kiến nghị của Hiệp hội và các DN hải sản về các vướng mắc trong kiểm dịch nguyên liệu thủy sản NK từ tàu đánh bắt vận chuyển bằng container về Việt Nam. Tại công văn này, Bộ NN&PTNT đã tích cực giải quyết việc kiểm dịch thủy sản NK đối với lô hàng thủy sản dạng xô/xá xếp trong container theo hướng: đối với các DN đã mua bán ngay thẳng, doanh nghiệp cam kết, khẳng định, chịu trách nhiệm trước pháp luật về nguồn gốc hợp pháp đối với các lô hàng thủy sản NK, Bộ NN&PTNT giao cho Cục Thú y chỉ đạo các cơ quan thú y có chức năng thực hiện việc kiểm dịch hàng hóa NK theo đúng quy định của pháp luật và các quy định cụ thể tại Thông tư số 26/2016/TT-BNNPTNT; Thông tư số 02/2018/TT-BNNPTNT; cam kết về nguồn gốc thủy sản NK hợp pháp của DN.
Tuy nhiên, ngày 25/12/2018, Bộ NN&PTNT tiếp tục ban hành TT36/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của TT26/2016, trong đó, Bộ tiếp tục giữ một số quy định mà các DN NK hải sản đã bị vướng và ách tắc.
TT36/2018 sửa đổi Khoản 3, Điều 4 của TT26/2016 như sau:
Hồ sơ khai báo kiểm dịch NK sản phẩm động vật thủy sản làm nguyên liệu gia công, chế biến thực phẩm XK; sản phẩm động vật thủy sản NK trực tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài, NK gián tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài chuyển tải tại các cảng trung chuyển của quốc gia khác để làm nguyên liệu gia công, chế biến thực phẩm XK; sản phẩm động vật thủy sản làm hàng mẫu; sản phẩm động vật thủy sản XK bị triệu hồi hoặc bị trả về:
(1) Đơn khai báo kiểm dịch theo Mẫu 03 TS Phụ lục V ban hành kèm theo Thông tư này.
(2) Bản sao có xác nhận của DN hoặc bản gốc Giấy chứng nhận kiểm dịch của nước XK, trừ sản phẩm động vật thủy sản NK trực tiếp từ tàu đánh bắt hải sản của nước ngoài, NK gián tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài chuyển tải tại các cảng trung chuyển của quốc gia khác về Việt Nam, hàng mẫu có trọng lượng dưới 50 kg. Trường hợp gửi bản sao hoặc tại thời điểm gửi hồ sơ chưa cung cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch của nước XK thì phải gửi bản gốc Giấy chứng nhận kiểm dịch của nước XK khi kiểm tra hàng hóa.
(3) Bản sao Giấy phép theo quy định tại điểm C, Khoản 2 Điều này.
(4) Bản sao có xác nhận của DN Vận tải đơn đối với sản phẩm động vật thủy sản NK làm nguyên liệu gia công, chế biến thực phẩm XK (trừ sản phẩm NK trực tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài);
(5) Bản sao có xác nhận của DN các giấy tờ liên quan đến lô hàng khi XK (Giấy chứng nhận ATTP nếu có, thông báo triệu hồi lô hàng của DN, tờ khai hải quan, bảng kê danh mục hàng hóa) đối với sản phẩm động vật thủy sản XK bị triệu hồi hoặc trả về;
(6) Bản sao có xác nhận của DN Giấy chứng nhận của thuyền trưởng “Captain’s Statement” hoặc Giấy chứng nhận của người bán. Nội dung các giấy này thể hiện các thông tin sau: Tên tàu đánh bắt; Số đăng ký của tàu; Quốc gia treo cờ; phương pháp đánh bắt; thời gian đánh bắt; khu vực đánh bắt đối với sản phẩm động vật thủy sản NK trực tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài;
(7) Trường hợp sản phẩm động vật thủy sản NK gián tiếp từ tàu đánh bắt hải sản nước ngoài chuyển tải tại các cảng trung chuyển của nước ngoài về Việt Nam thì ngoài các tài liệu quy định tại các điểm a, c, d và e của khoản này, DN bổ sung Bản sao Giấy xác nhận do cơ quan có thẩm quyền của quốc gia nơi có cảng trung chuyển cấp (có xác nhận của DN). Nội dung giấy xác nhận thể hiện các thông tin sau: tên; số đăng ký, quốc gia treo cờ của tàu đánh bắt và tàu vận chuyển; tên loại sản phẩm thủy sản, số lượng, thời gian bốc dỡ, địa điểm bốc dỡ, điều kiện lưu trữ sản phẩm, sản phẩm thủy sản được giữ nguyên trạng, không trải qua công đoạn nào khác ngoài hoạt động bốc dỡ.
Chủ hàng chịu trách nhiệm về việc kiểm dịch đối với hàng hóa XK, không phải nộp cho cơ quan hải quan Giấy chứng nhận kiểm dịch đối với lô hàng XK để thông quan hàng hóa.
Nội dung Thông tư 36/2018/TT-BNNPTNT
Tạ Hà – Vasep