Thời gian vừa qua, các thị trường NK liên tục đưa ra các yêu cầu kỹ thuật về an toàn dịch bệnh hoặc phải được lấy mẫu xét nghiệm bệnh đối với các mặt hàng thủy sản của Việt Nam. Để giúp các đơn vị nắm được các yêu cầu, có định hướng và chủ động trong sản xuất nhằm có được các sản phẩm phù hợp với yêu cầu các thị trường NK thủy sản, vừa qua, Cục Thú y đã tóm tắt và cung cấp thông tin về những thay đổi trong quy định NK thủy sản của một số nước đã có thông báo cho Việt Nam.
Australia: Theo quy định pháp luật hiện hành của Úc, tôm được phép NK vào Australia theo các dạng được tóm tắt như sau:
Đối với tôm chưa qua nấu chín: tất cả tôm và các sản phẩm của tôm phải có nguồn gốc từ quốc gia, vùng lãnh thổ được Cơ quan có thẩm quyền của Australia công nhận là sạch các bệnh: đốm trắng, đầu vàng, taura, hoại tử gan tụy do vi khuẩn và bệnh hoại tử gan tụy cấp tính. Hoặc tôm phải được bỏ đầu, bỏ vỏ và tẩm ướp, chế biến theo các quy trình đã được cơ quan có thẩm quyền của Australia chấp nhận để sử dụng làm thực phẩm cho người. Hoặc tôm phải được bỏ đầu, bỏ vỏ, đông lạnh trước khi xuất sang đây và phải được lấy mẫu từng lô hàng khi đến Australia để xét nghiệm khẳng định không có mầm bệnh đốm trắng và đầu vàng. Tất cả các loại tôm, sản phẩm tôm chưa qua nấu chín phải được cơ quan có thẩm quyền của nước XK xác nhận là phù hợp làm thực phẩm cho người; đã được chế biến, kiểm tra và phân loại tại các nhà máy đã được kiểm soát và phải không có dấu hiệu lâm sàng của bệnh truyền nhiễm. Đối với tôm đã được bỏ đầu, bỏ vỏ và tẩm ướp theo các quy trình đã được cơ quan có thẩm quyền của Australia chấp nhận khi xuất khẩu sang này sẽ được cơ quan có thẩm quyền của nước này kiểm tra ngẫu nhiên.
Đối với tôm đã nấu chín: Cơ quan có thẩm quyền của nước xuất khẩu phải xác nhận là tôm và các sản phẩm tôm đã nấu chín phù hợp để làm thực phẩm cho người; tôm và sản phẩm tôm phải được nấu chín tại các nhà máy đã được phê duyệt và dưới sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền của nước XK để bảo đảm thời gian và nhiệt độ nấu chín là phù hợp, không còn thành phần chưa nấu chín lẫn vào các sản phẩm.
Hàn Quốc: Cục Quản lý chất lượng sản phẩm thủy sản quốc gia thuộc Bộ Thủy sản Hàn Quốc quy định: Tất cả các loại thủy sản nuôi và hoang dã khi NK vào Hàn Quốc phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch do Cơ quan thẩm quyền nước XK cấp, bao gồm cả tôm đông lạnh và ướp lạnh ngoại trừ tôm bóc vỏ, bỏ đầu; hàu, nhuyễn thể đông lạnh, kể cả hàng xách tay. Cơ quan có thẩm quyền của Hàn Quốc sẽ lấy mẫu ngẫu nhiên các lô hàng thủy sản (thông qua hệ thống tự động truy xuất thông tin NK) để xét nghiệm các loại mầm bệnh theo quy định của OIE (bao gồm các bệnh: Đốm trắng, đầu vàng, Taura, hoại tử cơ, hoại tử dưới vỏ và cơ quan tạo máu). Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 09/4/2017.
Trung Quốc: yêu cầu của Trung Quốc đối với việc giám sát và lấy mẫu xét nghiệm các loại mầm bệnh trên tôm sú sống vẫn tiếp tục được thực hiện trong tương lai. Năm 2016, giá trị XK tôm sú sống của Việt Nam sang Trung Quốc là khoảng trên 250 triệu USD (trong tổng số giá trị XK tôm là khoảng 350 triệu USD)…
Ngoài ra, một số thị trường như Ả rập Xê-út, Bra-xin, Mê-hi-cô (Mexico), Liên bang Nga, Armenia,...cũng có các quy định cụ thể đối với việc NK thủy sản, sản phẩm thủy sản liên quan đến vệ sinh thú y, an toàn dịch bệnh...
Có thể thấy, để bảo hộ sản xuất trong nước, ngày càng có nhiều thị trường NK thủy sản, sản phẩm thủy sản từ Việt Nam đưa ra các rào cản kỹ thuật và yêu cầu khắt khe về an toàn dịch bệnh, giám sát dịch bệnh hoặc lấy mẫu xét nghiệm mầm bệnh. Do đó, để chủ động đối phó, Cục Thú y yêu cầu các ban, ngành liên quan và các cơ sở sản xuất, nuôi trồng thủy sản, các DNXK thủy sản trước mắt cần nắm rõ các quy định của quốc tế (OIE và WTO/SPS) và của các nước, từ đó có kế hoạch xây dựng lộ trình và kế hoạch sản xuất phù hợp, nhằm có được các sản phẩm đáp ứng yêu cầu các thị trường NK thủy sản.
Nguyễn Hà - Vasep
(Theo DFISH)