Ông chín cá là một nhân vật được tác giả dựng lên nhằm cụ thể hóa các sự việc thường diễn ra trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, thông qua hình ảnh của ông chín cá tác giả muốn đưa ra những tình huống có thật nhằm xây dựng nếp sống văn hóa trong nuôi trồng thủy sản, từng bước nâng cao ý thức và trách nhiệm của người nuôi cá với môi trường và sức khỏe của công đồng.
Nhân vật ông chín là một nông dân chất phát, mộc mạc có kinh nghiệm lâu năm trong nghề nuôi trồng thủy sản nên bà con thường gọi ông chín là ông chín cá, ông chín cá rất dễ gần rủi, ông thường hay giúp đỡ bà con qua kinh nghiệm nuôi cá đã lâu năm và kỹ thuật đã học được thông qua các đợt tham dự hội thảo tập huấn do cấp huyện và tỉnh tổ chức.
Kỳ 1: Xử lý nước thải
Ảnh internet
Ông chín đang bơi xuồng dưới kênh, khi đi ngang qua ao nuôi cá của anh ba Tiến, thấy anh ba đang dùng máy để bơm xả nước trong ao ra ngoài kênh, ông chín ghé vào thăm.
Ông chín nói: Chú ba đang thay nước ao cá tra đó hả chú?
Anh ba nói: Mấy hôm nay ao cá tra mới thả giống được 40 ngày bị bệnh gan thận mủ chết nhiều quá, nước dơ nên tôi thay nước để nước trong ao nuôi tốt hơn.
Ông chín nói: Chú ba thay nước là đúng rồi, môi trường nước tốt giúp tăng sức khỏe cho cá, nhưng chú phải thay thật nhiều nước tối thiểu cũng phải được 20% lượng nước trong ao mới được.
Ông chín nói tiếp: Sau khi thay nước chú ba phải sử dụng hóa chất để diệt khuẩn nguồn nước trong ao mới được nếu không cá sẽ bị tái nhiễm khuẩn phát bệnh trở lại.
Anh ba nói: Sử dụng loại hóa chất nào để diệt khuẩn hiệu quả vậy hả anh chín.
Ông chín nói: Sử dụng sản phẩm được phép lưu hành của các công ty trên thị trường, sản phẩm có thành phần chính gồm các loại như: Đồng, Clorin, Iodine…liều dùng thì theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Ông chín nói tiếp: Chú phải lưu ý là sản phảm phải đảm bảo chất lượng, sử dụng đạt hiệu quả cao, không có chứa thành phần độc hại cấm sử dụng, chú không nên sử dụng 1 loại hóa chất để sát trùng nguồn nước liên tục trong quá trình nuôi để tránh vi khuẩn kháng lại, làm hóa chất sử dụng diệt khuẩn không còn hiệu quả nửa.
Ông chín hỏi tiếp: Chú ba có trộn thuốc cho cá ăn chưa
Anh ba nói: Có rồi anh chín ơi, cán bộ thủy sản xã đã hướng dẫn sử dụng sản phẩm Flordox thành phần gồm Florphenicol và Doxycycline liều dùng theo chỉ dẫn của nhà sản xuất, tôi sử dụng đã 2 ngày, cá cũng đã giảm nhiều rồi.
Ông chín nói: Sử dụng Flordox là đúng rồi, nhưng chú phải lưu ý sản phâm được phép lưu hành và không có chứa thành phần độc hại cấm sử dụng.
Ông chín nhìn quanh rồi nói tiếp: Nước chú ba bơm trực tiếp từ ao ra kênh chưa được xử lý phải không? Như vậy là không đúng rồi.
Ông chín nói: Chú xả nước thải ra kênh chưa được xử lý sẽ gây ô nhiễm môi trường, những hộ nuôi thủy sản khác lấy nước vào ao nuôi vô tình mang vi khuẩn gây bệnh gan thận mủ vào ao nuôi gây bệnh cho cá. Hơn nửa theo quy định của pháp luật tại Nghị định số 103/2013/NĐ-CP ngày 12 tháng 9 năm 2013 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thủy sản tại Điều 24 được quy định:
- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi xả, thải chất thải, nước thải bị ô nhiễm, không đạt tiêu chuẩn ra địa điểm nuôi trồng thủy sản khác hoặc môi trường tự nhiên.
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi xả, thải nước thải nuôi thủy sản nhiễm bệnh hoặc thủy sản bị nhiễm bệnh ra địa điểm nuôi trồng thủy sản khác hoặc môi trường tự nhiên.
Anh ba nói: Tôi biết chứ anh chín, nhưng vì tôi không có đất để làm ao chứa nước thải nên tôi không biết phải làm cách nào đây.
Ông chín nói: để tôi hướng dẫn cho chú cách này có thể áp dụng được
- Để xử lý nước thải tôi đã được tham dự các tập huấn hướng dẫn rồi, hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm chế phẩm sinh học có tác dụng tạo môi trường tốt cho ao nuôi, kích thích tăng trưởng nhanh hơn; giảm lượng ammonia, nito và nitrat; giảm mùi hôi độc hại, chất bài tiết từ cá và thức ăn thừa; giảm H2S, chất khi độc hạ này thường gây mùi nặng và khó chịu; giảm BOD và các chất ô nhiễm hữu cơ gây hại cho sinh trường của cá; giảm lớp bùn đáy hình thành do chất bài tiết từ cá, thức ăn thừa và xác thực vật. Trong quá trình nuôi chú định kỳ sử dụng sẽ rất tốt cho cá và xử lý được chất gây ô nhiễm môi trường.
- Để xử lý mầm bệnh tránh lây lan cho các hộ nuôi khác chú có thể áp dụng cách sử dụng hóa chất các loại như: Đồng, Clorin, Iodine…để xử lý trước khi bơm nước ra kênh rạch sau đó bơm nước mới thêm vào ao nuôi.
Với cách làm này chú có thể khắc phục được điều kiện không có ao chứa, xử lý nước thải và chú cũng không vi phạm các quy định của nhà nước về quy định bảo vệ môi trường.
Anh ba nói: Cám ơn anh chín nhe, vậy để tôi làm theo hướng dẫn của anh.
Anh ba nói tiếp: Anh chín nhớ khi nào huyện, tỉnh có tổ chức các lớp tập huấn nhớ cho tôi hay để tôi tham dự với nhe anh chín.
Ông chín nói: Ừ, khi nào có lớp tôi cho chú hay để tham dự, thôi chòa chú tôi về nhe.
Kỳ 2: Ương nuôi cá giống
Trần Hoàng Phúc – Trung tâm Giống Thủy sản An Giang